Zinde Yaşam Platformunuz
Tatlandırıcılar - Doğal Tatlandırıcılar
Tatlandırıcılar Nedir?
Tatlandırıcılar, basitçe ifade edildiğinde, yiyeceğimizi tatlandıran gıda katkı maddeleridir. Hem evlerde hem de gıda endüstrisinde şeker en popüler olanıdır. Bununla birlikte, çeşitli çalışmalar şeker alımından kaynaklanan zararları göstermiştir ve birçok kişi şimdilerde alternatif arayışındadır.
Özellikle şeker, ağız sağlığında zararlı bir rol oynar ve çocuklarda diş çürümesinin önde gelen nedenidir.
Her geçen gün artan miktarda kanıt, şekerin şişmanlık prevalansının artmasında nedensel bir rol oynayabileceğini göstermektedir.
Bu sağlık endişelerinin bir sonucu olarak, çeşitli şekersiz ve düşük karbonhidrat tatlandırıcılar popüler hale gelmiştir.
Bu tatlandırıcı maddeler, evde kullanım için saf formlarında satın alınabilir ve birçok farklı uygulama alanına sahiptir.
Örneğin, birçok insan bunları kahve tatlandırmak için veya pişirme tariflerinde şeker yerine kullanır.
Tatlandırıcı Çeşitleri
Dört ana tatlandırıcı türü vardır;
1. Yapay Tatlandırıcılar
2. Doğal Tatlandırıcılar
3. Şeker Alkolleri
4. Kalorili Tatlandırıcılar
1. Yapay tatlandırıcılar
Yapay tatlandırıcılar, sentetik kökenli olan ve kalorisiz gıda katkılarıdır.
Örnekler arasında aspartam ve sukraloz bulunur.
Aspartam, birçok işlenmiş gıdada, özellikle diyet kola çeşitlerinde yaygın bir bileşendir.
2. Doğal Tatlandırıcılar
Doğal tatlandırıcılar, bitkilerden elde edilen ve kalorik olmayan bileşiklerdir.
Örnekler arasında toz stevia (stevia bitkisi yaprağından) ve keşiş meyvesi (monk fruit) ekstresi bulunur.
Bu tatlandırıcıları doğal olarak adlandırmanın muhtemelen yanıltıcı olduğu belirtilmelidir çünkü stevia yaprağı doğal olsa da, yoğun rafine edilmiş beyaz toz hali değildir.
3. Şeker Alkolleri
Şeker alkolleri, gıdalardaki şekerlerden elde edilen endüstriyel olarak üretilmiş tatlandırıcılardır.
'Alkol' adının nereden geldiğini merak ediyorsanız, bunun nedeni şeker alkollerinin kimyasal yapısının alkole benzer olmasıdır.
Şeker alkolleri karbonhidrat içermesine rağmen, bu karbonhidratlar vücut tarafından absorbe (emilim) ya da metabolize edilmezler.
4. Kalorili Tatlandırıcılar
Bazı insanlar bal, akçaağaç şurubu (maple syrup) ve agave şurubu gibi kalorili tatlandırıcıların normal şekerden daha sağlıklı seçimler olduğuna inanır.
Bu kalorili tatlandırma seçeneklerinden bazıları yararlı elementler sunsa da, şeker yine de şekerdir.
Doğal Tatlandırıcılar
Bu bölümde, çeşitli doğal düşük karbonhidrat tatlandırıcılara bakacağız.
Keşiş Meyvesi (Monk Fruit)
Orjinal adıyla 'Lo han guo' (veya uzun ömürlü meyve) olarak bilinen keşiş meyvesi Güneydoğu Asya'ya özgüdür.
Bu düşük karbonhidrat şekeri ikamesi kalorik değildir, sıfır-glisemiktir ve sıfır karbonhidrat içerir.
Tad ile ilgili olarak ise, belirli özütlere bağlı olarak, şekerden 100 ila 250 kat daha tatlı olabilir.
Yararları
· Muhtemelen en doğal kalorisiz tatlandırıcıdır. Özü kurutulmuş meyvelerden elde edilir.
· Keşiş meyvesinin kan şekeri veya insülin seviyeleri üzerinde etkisi yoktur.
· Keşiş meyvesinin tadı, içerdikleri mogrozitler denilen bir antioksidan sınıfından gelir ve şekerle ilintili değildir.
Endişeler
· Keşiş meyve özü nispeten yenidir ve üzerinde yapılmış kapsamlı araştırmalar yoktur. Güvenli görünüyor olsa da daha fazla araştırma ile desteklenmesi daha sağlam bir dayanak sağlayacaktır.
· Diğer tatlandırıcılardan daha pahalıdır.
Allüloz
Alüloz, şeker endüstrisinde piyasaya sunulan nispeten yeni bir doğal tatlandırıcıdır.
Bu tatlandırıcının üretim formülü “tescilli” dir, yani üretiminin arkasındaki yöntemler nispeten gizlidir.
Bununla birlikte, alülozun, mısır fruktozundan enzimatik dönüşüm ile yapıldığı biliniyor.
Yararları
· Alüloz sıfır-glisemiktir ve neredeyse hiç kalori içermez.
· Tadı neredeyse şekerle aynı ve aynı şekilde kullanabiliriz.
· Alüloz şekere çok benzer şekilde davranır, hacmini korur ve hatta normal sofra şekeri ile aynı şekilde karamelize renk alır.
· Bu tatlandırıcı çok güvenli görünüyor. İlk çalışmalardan, herhangi bir yan etkisi olmadan kan şekerini düzenlediği görülmektedir.
Endişeler
· Şimdilik, insanlarda bilinen bir yan etkisi yok. Bununla birlikte, mevcut araştırmalar küçük ve uzun vadeli güvenlik testleri mevcut değildir.
Stevia
Stevia, tatlı steviol glikozitlerinin ‘Stevia Rebaudiana’ bitkisinden elde edilir ve düşük karbonhidrat şekeri yerine geçer.
Stevia kalorili değildir ve özü formunda sofra şekerinden yaklaşık 300 kat daha tatlıdır.
Her ne kadar doğal bir imaja sahip olsa da, Stevia’nın piyasada bulunan formları genellikle rafine işlemlerden geçmiştir.
Stevia'nın rafine edilmiş bu hali granüle edilmiş toz veya sıvı damla olarak bulunabilir.
Bununla birlikte, Stevia'yı daha yumuşak bir tada sahip olan ve o kadar tatlı olmayan, tam yapraklı, işlenmemiş formunda da kullanabiliriz.
Yararları
· Stevia genellikle güvenli bir tatlandırıcı olarak görülür ve hakkında dikkate değer bir olumsuz çalışma yoktur.
· Stevia'nın işlenmemiş yaprak formu en 'doğal' tatlandırma seçeneğidir.
· Stevia kan şekeri seviyesini olumsuz etkilemez. Dahası, bir çalışma, kan şekerini daha da düşürebileceğini göstermiştir.
Endişeler
· Bazı yüksek işlenmiş stevia sürümleri, çözücü özütleme yöntemleri ve kimyasal aroma kullanır. Bunun kendisi Stevia'nın özellikle kötü olduğu anlamına gelmese de, 'doğal' pazarlama yanıltıcı olabilir.
· Bazı insanlar stevianın tadından hoşlanmaz.
Tagatoz
Henüz yakın geçmişte 'genellikle güvenli' olarak bilinen statüsünü kazanmasının ardından, tagatoz az bilinen bir düşük karbonhidrat tatlandırıcıdır.
Tagatoz şekere kıyasla % 92 oranında tatlıdır ve glisemik endekste 3 puana ve sıfır glisemik etkiye sahiptir.
Yararları
· İlk denemeler, tagatozun çeşitli sağlık yararları olduğunu göstermektedir ve tip 2 diyabet için potansiyel bir tedavi olarak umut vericidir - hatta kan şekeri düzeylerini düşürür.
Endişeler
· Ne yazık ki, diğer birçok tatlandırıcıda olduğu gibi, sindirim problemleri, yüksek alım miktarını takip eden yan etkilerdir.
En Düşük Karbonhidrat Tatlandırıcı Hangisi?
İlk olarak, birkaç iyi tatlandırıcı seçeneği vardır ve “en iyi” olanın cevabı özneldir.
Bununla birlikte kanıtlara dayanarak Eritritol, faydalarının, lezzetin ve güvenliğin iyi bir karışımı olarak en iyi genel profile sahip görünüyor.
Diğer iyi seçenekler arasında Stevia, Swerve Tatlandırıcı, Keşiş Meyvesi (Monk Fruit) ve Xylitol bulunuyor.
Tatlandırıcılar Hakkında
Son olarak, sağlıklı diyetlerin işlenmemiş gıda ağırlıklı olması gerektiğini hatırlamakta fayda var.
Düşük karbonhidrat tatlandırıcıların zaman zaman kullanılması sağlıklı bir diyetle uyumlu olabilir. Ancak en fazla besin yoğunluğuna sahip yiyeceklere odaklanmalıyız.
Tatlandırıcılar beslenme konusunda çok az şey sağlarlar ve temel sağlık yararları şekerden daha iyi olmalarıdır.
'Tatlandırıcılar' yazı serimizin diğer başlıklarını linklerde bulabilirsiniz:
Tatlandırıcılar - Kalorili Tatlandırıcılar