Zinde Yaşam Platformunuz
Safra Taşı Belirtileri Nelerdir?
Safra taşları, safra kesenizde genellikle kolesterol veya bilirubinden oluşan çakıl benzeri, sert materyalden parçalardır. Safra taşlarının boyutları kum tanelerinden golf topuna kadar değişebilir. Safra kesesi büyük bir adet safra taşı yapabileceği gibi, yüzlerce küçük taş veya hem küçük hem de büyük taşlar yapabilir.
Safra taşı, safra yolarındaki safra kanallarını tıkadığında, safra kesesi taşı, sağ üst karın bölgesinde ani ağrıya neden olabilir. Bu ağrıya safra kesesi atağı veya bilayer (safra) kolik denir. Belirtileriniz devam eder ve tedavi edilmezse, safra kesesi taşları ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Bununla birlikte, safra taşlarının çoğu tıkanıklığa neden olmaz ve ağrısızdır ki bunlara “sessiz” safra taşı adı verilir. Sessiz safra taşları genellikle tıbbi tedaviye ihtiyaç duymaz.
Safra Taşı Belirtileri Nelerdir?
Eğer safra taşları sizin safra kanallarınızı tıkarsa, safra kesenizde safra birikmesine neden olarak bazen bilayer kolik denilen safra kesesi atağına yol açabilir. Safra kesesi atakları genellikle sağ üst karın bölgesinde ağrıya neden olur ve bazen birkaç saat sürer. Safra kesesi atakları sıklıkla ağır yemekleri takip eder ve genellikle akşamları veya gece boyunca ortaya çıkar. Geçmişte bir safra kesesi atağınız olduysa, muhtemelen daha fazlası da olacaktır.
Safra kesesi atakları genellikle safra kesesi taşları hareket ettiğinde artık safra kanallarını engellemez ve kesilir. Bununla birlikte, safra kanallarınızdan herhangi biri birkaç saatten fazla bloke kalırsa, safra taşı komplikasyonları gelişebilir. Safra kanallarınızı bloke etmeyen safra taşları semptomlara neden olmaz.
Sessiz Safra Taşları
Safra taşı olan çoğu insanın semptomları yoktur. Semptomlara neden olmayan safra taşlarına sessiz safra taşı denir.
Sessiz safra taşları safra kesesi, karaciğer veya pankreasınızın çalışmasını durdurmaz ve bu nedenle de tedaviye ihtiyaç duymazlar.
Safra Taşına Ne Sebep Olur?
Safra salgısı çok fazla kolesterol ve çok fazla bilirubin içeriyorsa veya yeterli safra tuzu içermiyorsa safra taşı oluşabilir. Araştırmacılar safrada bu değişikliklerin neden oluştuğunu tam olarak anlamış değiller. Safra kesesinin tamamen veya sık sık boşalmaması da safra taşları oluşmasına sebep olabilir.
Obezite ve belirli diyet türleri de dahil olmak üzere, safra taşı risk faktörleri nedeniyle bazı insanlar safra taşlı geliştirmeye daha yatkındır.
Fazla Kilolar Safra Taşını Nasıl Etkiler?
Aşırı kilolu veya obez olmak, özellikle kadınsanız, safra taşı geliştirme olasılığınızı artırabilir.
Araştırmacılar, obezitesi olan kişilerin safra salgılarında, safra taşlarına neden olabilecek daha yüksek kolesterol seviyesi bulmuşlardır. Obezitesi olan kişilerde safra kesesi büyümesi olabilir ki bu da kesenin iyi çalışamamasına sebep olur. Bazı çalışmalar, bel çevrelerinde yağlanma olan kişilerin, kalça ve uyluklarında yağ taşıyanlara kıyasla daha fazla safra taşı geliştirme olasılıkları bulunduğunu göstermiştir.
Bununla birlikte, çok hızlı kilo vermek, safra taşı oluşturma riskinizi artırabilir. Güvenli bir şekilde kilo vermeniz konusunda sağlık uzmanınızla konuşun.
Hızlı Kilo Kaybı ve Safra Taşı
Uzun süre yemek yemediğinizde veya hızlıca kilo verdiğinizde karaciğeriniz safraya ekstra kolesterol salgılar. Hızlı kilo kaybı, safra kesesinin düzgün bir şekilde boşalmasını da önleyebilir. Obezite cerrahisi veya fazla kilo ameliyatı hızlı kilo kaybına ve daha yüksek safra taşı riskine yol açabilir.
Safra taşı geliştirme riskiniz, seçtiğiniz kilo kaybı tedavisinin türüne bağlı olabilir. Hızlı kilo kaybına neden olan diyetler veya ameliyatların, safra taşı sorunlarına yol açması, daha yavaş kilo kaybına yol açan diyetlerden veya ameliyatlardan daha olasıdır. Sessiz safra taşlarınız varsa, safra taşı semptomları geliştirme olasılığı daha yüksek olabilir.
Obezite cerrahisi veya kilo kaybı ameliyatından ya da çok düşük kalorili bir diyetten sonra safra taşı ile ilgili sorun yaşama riskinizi artıran çeşitli faktörler vardır.
Bu faktörler şunları içerir:
· Obezite cerrahisi veya kilo kaybı ameliyatınızdan önce ya da çok düşük kalorili bir diyete girmeden önce sahip olduğunuz safra taşları (özellikle taşlar semptomlara neden olduysa)
· Obezite cerrahisi veya kilo verme ameliyatından önce ya da çok düşük kalorili bir diyete başlamadan önceki fazla kilo miktarının aşırı olması
· Ameliyattan sonra çok hızlı kilo kaybı veya çok düşük kalorili bir diyet izlemek
Çok düşük kalorili bir diyete başlıyorsanız veya kilo verme ameliyatı olmayı planlıyorsanız, safra taşı geliştirme riskinizi nasıl düşüreceğiniz konusunda doktorunuzla konuşun. Bazı ilaçlar, çok düşük kalorili diyetler veya kilo verme ameliyatı ile hızla kilo veren insanlarda safra taşlarını önlemeye yardımcı olabilir.
Çok düşük kalorili bir diyete başlıyorsanız veya kilo verme ameliyatı olmayı planlıyorsanız, safra taşı geliştirme riskinizi nasıl düşüreceğiniz konusunda doktorunuzla konuşun.
Kilo Alıp Verme Döngüsü ve Safra Taşları
Kilo döngüsü veya tekrar tekrar kilo vermek ve tekrar almak da safra taşlarına yol açabilir. Bir döngü sırasında ne kadar çok kilo kaybederseniz ve geri alırsanız, safra taşı geliştirme riskiniz o kadar artar.
Çok hızlı bir şekilde kilo verdirmeyi taahhüt eden diyetlerden uzak durun. Daha yavaş bir tempoda kilo vermeyi ve uzun vadede yeni kilonuzu korumayı hedefleyin.
Güvenli Kilo Kaybı ve Safra Taşı
Yavaş tempoda kilo vermek, safra taşı geliştirme olasılığınızı azaltabilir. Aşırı kilolu veya obezitesi olan kişiler için, uzmanlar 6 aylık bir süre boyunca başlangıç kilonuzun yüzde 5 ila 10'u kadar kilo kaybı ile başlamayı önerir. Buna ek olarak, kilo kaybı size daha iyi ruh hali, daha fazla enerji ve pozitif benlik imajı gibi başka faydalar da sağlayabilir.
Kilo vermenize yardımcı olacak sağlıklı yiyecek seçimleri yaparken, safra taşı geliştirme olasılığınızı da azaltabilecek yiyecekler seçebilirsiniz.
Genel sağlığınızı iyileştirecek düzenli fiziksel aktivite, safra taşı geliştirme riskinizi de azaltabilir. Sağlığı iyileştirmek veya kilo alımını önlemek için, tempolu yürüyüş veya hızlı dans gibi haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta fiziksel aktivite hedefleyin.
Altta yatan farklı bir sağlık sorunları olmadığı sürece, yetişkinler ayrıca haftada en az 2 gün ağırlık kaldırma veya şınav yapma gibi kas güçlendirici aktiviteler yapmalıdır.
Sağlığınızı iyileştirmek veya kilo kaybınızı sürdürmek için bir yeme ve fiziksel aktivite planına başlamadan önce doktorunuzla konuşun.
'Safra Taşı' konusunun tamamı için aşağıdaki linkleri tıklayın: