Zinde Yaşam Platformunuz
Gluten İntoleransı
Gluten intoleransı, buğday ile ilgili bir hastalıktır. Karın ağrısı ve şişkinlik dahil semptomlar, buğday, arpa ve çavdar gibi gluteni içeren yiyecekleri yedikten sonra ortaya çıkar.
Araştırmacılar genellikle gluten intoleransını, çölyak olmayan gluten hassasiyeti olarak adlandırırlar, çünkü çölyak hastalığıyla benzer semptomlara sahip olsa da ayrı durumlardır.
Çölyak hastalığında vücudun bağışıklık sistemi, diyetteki gluten tarafından tetiklenerek kendi dokularına saldırır. Bu sadece genetik hassasiyeti olan kişilerde olur. Bilim adamları çölyak hastalığının ardında olabilecek bazı genleri belirlediler. Bununla birlikte, gluten intoleransı daha az anlaşılmıştır ve bilim adamları neden meydana geldiğinden tam olarak emin değillerdir.
Gluten intoleransı hakkında bazı önemli noktalar:
· Gluten intoleransı, buğday ile ilgili bir hastalıktır.
· Belirtileri şişkinlik ve karın ağrısıdır.
· Tedaviler diyetteki değişikliklere odaklanırken, tanısal testler çölyak hastalığını ortaya koyar.
Gluten İntoleransı Belirtileri
Gluten intoleransı belirtileri, bireyin unu tüketmesinin ardından ortaya çıkar. Aşağıdaki kontrol listesi, dikkat edilmesi gereken bazı işaretler verir:
· şişkinlik
· karın ağrısı
· ishal
· mide bulantısı
· yorgunluk dahil, iyi hissetmemek
Aşağıdakiler, gluten intoleransının daha az görülen belirtileridir:
· mide ağrısı (karın ağrısından daha belirgin)
· anksiyete (kaygı)
· baş ağrısı
· kafa karışıklığı
· uyuşma
· eklem veya kas ağrısı
Tıbbi tavsiye almak, bu semptomların olası diğer nedenleri ekarte etmesi bakımından önemlidir. Gut hastalığı belirtileri açıkça görülmeyebilir ve bağırsağı etkileyen birçok durumun semptomları gut ile karıştırılabilir.
Gluten problemlerini teşhis etmek, bireyin gluteni yemeye devam etmesini gerektirir. Hasta bir doktora görünmeden önce gluten yemeyi bırakırsa teşhis yapılamaz.
Şiddetli karın ağrısı, gluten intoleransı belirtisi değildir. Şiddetli ağrı acil tıbbi yardım gerektirir.
Gluten Nedir?
Gluten, buğdaya kendine özgü pişirme özelliklerini veren proteinlerin adıdır. Buğday hamurunun suyu emme, birbirine yapışma, yapışkan ve elastik kalma özelliğini belirler.
Ana gluten besin maddesi buğdaydır, ancak diğer besin maddeleri de bu proteinleri içerir:
· Diğer ot bazlı tahıllar
· Arpa
· Çavdar
Gluten, şu pişmiş yiyeceklerde bulunur:
· ekmekler
· kraker tipi bisküviler
· makarnalar
· çeşniler
· baharatlar
Glutenin çölyak hastalığının ardında olduğu bilindiği halde, gluten intoleransının nedeni olup olmadığı konusunda tartışmalar vardır. Bilim adamları, buğdaydaki gluten dışında başka bir maddenin belirtilere neden olup olmadığını sorguluyorlar.
“Çölyak olmayan gluten duyarlılığı”nın, “Çölyak olmayan buğday duyarlılığı” şeklinde yeniden adlandırılması gerekip gerekmediği konusunda bile tartışma vardır.
Gluten İntoleransı Semptomlarını Ne Tetikler?
Bilim adamları, çölyak hastalığı veya buğday alerjisi olan kişilerde semptomların neden ortaya çıktığını iyi anlıyorlar. Bununla birlikte, gluten intoleransı olan kişilerin neden semptomları olduğu henüz belli değil.
Gluten İntoleransı ve Buğday Alerjisi
Tahıl, arpa ve çavdar gibi pek çok başka besin de protein içerdiği halde, gluten içeren ana besin buğdaydır.
Gluten intoleransı ve buğday alerjisi arasındaki önemli bir fark, gluten intoleransı semptomlarının tehlikeli olmadığı ve buğday alerjisinin potansiyel olarak yaşamı tehdit edici olabileceğidir.
Buğday alerjisinin belirtileri arasında şunlar vardır:
· mide bulantısı ve kusma
· ishal
· şişkinlik
· ağız veya boğaz tahrişi
· döküntü, kurdeşen
· burun tıkanıklığı
· gözlerde tahriş
· nefes almada zorluk - bunu yaşayan insanlar derhal ambulans çağırmalı
Şiddetli alerjik reaksiyonlar hızla hayatı tehdit edebildiğinden, şüpheli bir buğday alerjisi için acil olarak tıbbi yardım almak önemlidir.
Gluten İntoleransı Tanısı / Teşhisi
Gluten intoleransı olan insanlar için en iyi tavsiye, buğday bazlı yiyeceklerden kaçınmak olsa da, bu zor olabilir.
Doktorlar, gluten intoleransını ilk önce daha ciddi hastalık ihtimallerini devre dışı bırakarak teşhis eder.
Teşhis, semptom ve bulguların araştırılmasıyla başlar. Doktorlar, gluten intoleransını işaret edebilecek bağırsak semptomları ile ilgili vaka geçmişi alır.
Doktorlar ayrıca daha geniş belirti ve semptomları da soracaklardır. Bu, çölyak hastalığı gibi diğer potansiyel sorunlar ihtimalinin ekarte edilmesine yardımcı olacaktır.
Doktorlar çölyak hastalığı tanısı için şu testleri yapar:
· Kan testi ile bazı antikorların saptanması- herhangi bir antikor yoksa, sorunun çölyak hastalığı olması muhtemel değildir.
· Biyopsi alımı – bu, bağırsak tabakalarından küçük bir örnek almaktır. Biyopsi numunesinin laboratuvar analizi, bağırsak astarında hasar olup olmadığını tespit eder. Hasar varsa, çölyak hastalığı olması daha olasıdır.
Teşhis testleri daima kişi besinlerinde gluten yemeye devam ederken yapılır; aksi takdirde, hiçbir reaksiyon bulunamaz.
Belirtiler eşleştiğinde ve diğer sorunlar ihtimali ortadan kaldırıldığında gluten intoleransı teşhisi konur.
Gluten İntoleransında Beslenme
Gluten intoleransı ile yaşamak glutensiz bir diyet takip etmek demektir. Bu durum sanıldığından daha zor olabilir, çünkü birçok yiyeceğin temelinde buğday yer alır.
Bugün birçok ülkede marketlerdeki gıda ürünleri, un ve gluten içeriği için açıkça etiketlenmiştir, bu da glutenden kaçınmanın on yıl öncesine göre daha kolay olmasını sağlar. Diyetisyenler de besin programlarını planlamaya yardımcı olabilir.
Un ve gluten içeren yaygın yiyecekler şunlardır:
· ekmekler
· makarnalar
· kraker gibi buğday bazlı bisküviler
· bazı sos ve baharatlar
Ayrıca, yenen yiyecekleri ve ortaya çıkan belirtileri listeleyen bir günlük tutmak da bireylerin durumu yönetmesine yardımcı olabilir.
Bu yazıları da okumak isteyebilirsiniz: