Zinde Yaşam Platformunuz
Metabolik Sendrom Nedir?
Metabolik sendrom, kalp hastalığı ve diyabet ve inme/felç gibi diğer sağlık sorunları için riskinizi artıran bir grup risk faktörünün adıdır."Metabolik" terimi, vücudun normal işleyişinde rol alan biyokimyasal süreçleri ifade eder. Risk faktörleri, hastalık geliştirme şansınızı artıran özellikler, koşullar veya alışkanlıklardır.
Bu makalede, "kalp hastalığı" iskemik kalp hastalığı anlamında kullanılmıştır; bu durumda plak denilen mumsu bir madde, kalbe kan sağlayan atardamarların içinde birikir.
Bu plak arterleri sertleştirir ve daraltır, kalp kasınıza giden kan akışını azaltır. Bu, göğüs ağrısı, kalp krizi, kalp hasarı, hatta ölüme neden olabilir.
Kalp hastalığı, diyabet ve inme riskiniz, sahip olduğunuz metabolik risk faktörlerinin sayısı ile artar. Metabolik sendrom olma riski, aşırı kilo, obezite ve fiziksel aktivite eksikliği ile yakından ilgilidir.
İnsülin direnci ayrıca metabolik sendrom riskinizi artırabilir. İnsülin direnci, vücudun insülini uygun şekilde kullanamadığı bir durumdur. İnsülin, kan şekerini enerji için kullanıldığı hücrelere taşımaya yardımcı olan bir hormondur.
İnsülin direnci, yüksek kan şekeri seviyelerine neden olabilir ve aşırı kilo ve obezite ile yakından ilişkilidir. Genetik (etnik köken ve aile öyküsü) ve ileri yaş, metabolik sendromun oluşmasında rol oynayabilecek diğer faktörlerdir.
Metabolik Sendromun Diğer Adları:
Dismetabolik Sendrom
Hipertrigliseritik Bel
İnsülin Direnci Sendromu
Obezite Sendromu
Sendrom X
Metabolik Sendrom Nedenleri
Metabolik sendromla birlikte hareket eden birkaç etken vardır. Aşırı kilo ve obezite, etkin olmayan bir yaşam tarzı ve insülin direnci gibi bazı nedenleri kontrol edebilirsiniz .
Yaşlanmak gibi metabolik sendromun oluşmasında rol oynayabilecek diğer faktörleri kontrol edemezsiniz. Metabolik sendrom riskiniz yaşla birlikte artar.
Ayrıca, duruma neden olabilecek olan genetiği (etnik köken ve aile tarihi) de kontrol edemezsiniz. Örneğin, genetik, metabolik sendroma yol açabilecek insülin direnci riskinizi artırabilir.
Metabolik sendromu olan kişilerde genellikle iki durum daha vardır: aşırı kan pıhtılaşması ve vücutta sabit, düşük dereceli enflamasyon yani iltihaplanma. Araştırmacılar bu koşulların metabolik sendroma neden olup olmadığını veya daha da kötüleştirdiğini bilmiyor.
Araştırmacılar, aşağıdaki gibi metabolik sendromda rol oynayabilecek koşulları incelemeye devam ediyor:
Karaciğer Yağlanması (karaciğerde yükselmiş trigliseritler ve diğer yağlar)
Polikistik over sendromu (overlerde kist gelişimi eğilimi)
Safra taşları
Uyku sırasındaki solunum sorunları (uyku apnesi gibi )
Metabolik Sendromun Günümüzdeki Görünümü
Yetişkinlerde obezite oranlarındaki artıştan dolayı, metabolik sendrom daha yaygın hale gelmektedir. Gelecekte, metabolik sendrom, kalp hastalığı için önde gelen risk faktörü olarak sigara içmeyi geride bırakabilir.
Metabolik sendromu, özellikle yaşam tarzı değişiklikleri ile önlemek veya geciktirmek mümkündür. Sağlıklı bir yaşam tarzı, yaşam boyu bağlılık gerektirir. Metabolik sendromu başarıyla kontrol etmek, sağlık hizmeti verenler ile uzun vadeli çaba ve ekip çalışması gerektirir.
Metabolik Sendrom Risk Faktörleri
Metabolik sendrom açısından en büyük risk altındaki kişilerin aşağıdaki etkenler görülür:
• Abdominal obezite (Geniş bel çevresi)
• Aktif olmayan yaşam tarzı
• İnsülin direnci
Bazı insanlar metabolik sendrom açısından risk altındadır çünkü kilo alımına veya kan basıncında, kan kolesterolünde ve kan şekeri seviyelerinde değişikliklere neden olan ilaçlar alırlar. Bu ilaçlar en sık iltihaplanma, alerji, HIV, depresyon ve diğer psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılır.
Metabolik Sendroma Kimler Yatkındır?
Bazı ırksal ve etnik gruplar metabolik sendrom açısından diğerlerinden daha fazla risk altındadır.
Metabolik sendrom riski yüksek olan bazı gruplar şunlardır:
• Kişisel diyabet öyküsü olanlar
• Diyabeti olan bir kardeşi veya ebeveyni olan insanlar
• Kadınlar, erkeklerle karşılaştırıldığında
• Polikistik over sendromu öyküsü olan kadınlar (overlerde kist gelişme eğilimi)
Metabolik Sendrom ve Kalp Hastalığı Riski
Metabolik sendrom iskemik kalp hastalığı riskini artırır. Metabolik sendromun yanı sıra diğer risk faktörleri de kalp hastalığı riskinizi arttırır. Örneğin, yüksek LDL (“kötü”) kolesterol seviyesi ve sigara içmek, kalp hastalığı için önemli risk faktörleridir.
Metabolik sendromunuz olmasa bile, kısa süreli kalp hastalığı riskinizi öğrenmelisiniz.
Amerikan Ulusal Kolesterol Eğitim Programı (NCEP), kısa süreli kalp hastalığı riskini dört kategoriye ayırır. Risk kategoriniz, sahip olduğunuz risk faktörlerine ve ne kadarına sahip olduğunuza bağlıdır.
Risk faktörleriniz, 10 yıllık kalp hastalığı gelişme riskinizi hesaplamak için kullanılır. NCEP, 10 yıllık kalp krizi geçirme riskinizi tahmin etmek için kullanabileceğiniz çevrimiçi bir hesap makinesine sahiptir.
• Yüksek risk : Eğer zaten kalp hastalığınız veya şeker hastalığınız varsa veya 10 yıllık risk puanınız yüzde 20'den fazlaysa bu kategoridesiniz.
• Orta derecede yüksek risk : İki veya daha fazla risk faktörünüz varsa ve 10 yıllık risk puanınız yüzde 10 ila 20 arasındaysa bu kategoridesiniz.
• Orta risk : İki veya daha fazla risk faktörünüz varsa ve 10 yıllık risk puanınız yüzde 10'dan azsa bu kategoridesiniz.
• Düşük risk : Eğer sıfır veya bir risk faktörünüz varsa, bu kategoridesiniz.
10 yıllık risk puanınız yüksek olmasa bile, metabolik sendrom zamanla koroner kalp hastalığı riskinizi artıracaktır.
Metabolik Sendrom Önlenebilir mi?
Metabolik sendromu önlemenin en iyi yolu, kalp dostu yaşam tarzı değişikliklerini benimsemektir. Kolesterol, kan basıncı ve kan şekeri seviyelerinizi takip etmek için rutin doktor ziyaretleri planladığınızdan emin olun. Toplam kolesterol, LDL kolesterol, HDL kolesterol ve trigliserit seviyelerinizi gösteren lipoprotein paneli adlı kan testi hakkında doktorunuzla konuşun .
Metabolik Sendrom Belirtileri
Metabolik sendrom, kalp hastalığı, diayebt ve inme/felç gibi diğer sağlık sorunları için riskinizi artıran bir grup risk faktörüdür. Bu risk faktörleri, yalnızca orta derecede yükselmiş olsalar bile (sınırda-yüksek risk faktörleri) sağlık sorunları riskinizi artırabilir.
Metabolik risk faktörlerinin çoğunda belirti veya semptom yoktur, ancak geniş bir bel bölgesi görünür bir işarettir.
Bazı kişilerde diyabet, özellikle de tip 2 diyabet varsa, yüksek kan şekeri semptomları olabilir. Yüksek kan şekeri belirtileri genellikle susuzluk hissinin artması; özellikle geceleri idrara çıkma artışı; yorgunluk ve bulanık görmedir.
Yüksek Tansiyon genellikle belirti veya semptomlara sahip değildir. Ancak, yüksek tansiyonun erken evrelerinde bazı kişilerde donuk baş ağrıları, baş dönmeleri veya normalden daha fazla burun kanaması olabilir.
Bu konularla da ilgilenebilirsiniz: